Bài nghiên cứu với tựa đề “Các kiểu trải nghiệm thức thần có thể tái tạo và dự đoán được đến triệu chứng trầm cảm và lo âu” lần đầu tiên phát hiện ba kiểu trải nghiệm thức thần khác nhau (điểm cao, điểm thấp và điểm tích cực) trên mẫu lớn (n=985), với khả năng dự đoán và tái tạo tác động đến sức khỏe tinh thần như trầm cảm và lo âu trên nhiều loại chất thức thần khác nhau. Mẫu nghiên cứu này bao gồm những người đã sử dụng nấm psilocybin, LSD, Ayahuasca, 5-MeO-DMT, và Mescaline.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phân tích cụm bằng trí tuệ nhân tạo để xử lý 985 câu trả lời của bảng khảo sát. Bảng khảo sát này đánh giá mức độ trải nghiệm thức thần của người tham gia theo ba tiêu chí: tâm linh huyền bí, khai sáng tâm lý, hoặc thử thách đầy khó khăn. Đồng thời, người tham gia cũng được yêu cầu đánh giá sự thay đổi về sức khỏe tinh thần của họ trước và sau khi sử dụng các chất thức thần.
Theo nghiên cứu, trải nghiệm huyền bí tạo ra cảm giác về nhận thức thuần túy, trạng thái tích cực và/hoặc sự vượt qua không gian và thời gian mà khó có thể diễn tả thành lời. Trải nghiệm khai sáng tâm lý giúp khai mở ký ức, cảm xúc, mối quan hệ, hành vi hoặc niềm tin của người dùng. Còn trải nghiệm thử thách là khi người dùng đối mặt với những cảm xúc khó chịu hoặc bất an trong suốt chuyến đi.
Kết quả khảo sát sau đó được đối chiếu với các thay đổi về trầm cảm, lo âu, mức độ hài lòng với cuộc sống và khả năng thích ứng tâm lý của người tham gia trước và sau khi dùng chất thức thần.
Qua phân tích, nghiên cứu đã xác định ba kiểu trải nghiệm thức thần:
- Điểm cao: Tức là trải nghiệm mang tính huyền bí và khai sáng cao với mức độ thử thách trung bình.
- Điểm thấp: Tức là trải nghiệm mang tính huyền bí và khai sáng từ thấp đến trung bình với mức độ thử thách thấp.
- Điểm tích cực: Tức là trải nghiệm có điểm số huyền bí và khai sáng cao, kết hợp với điểm số thử thách thấp.
Khi phản hồi của người tham gia được chia thành ba kiểu này, các xu hướng rõ ràng xuất hiện giữa các kiểu trải nghiệm và kết quả tích cực về sức khỏe tinh thần sau khi trải nghiệm chất thức thần. Xu hướng nổi bật nhất là kiểu “Điểm tích cực” mang lại nhiều lợi ích nhất, như giảm triệu chứng lo âu và trầm cảm. Thậm chí những người trải nghiệm “bad trip” cũng ghi nhận sự cải thiện trong sức khỏe tinh thần, tạo nên một góc nhìn mới về một câu nói phổ biến trong cộng đồng thức thần: “Không có chuyến đi tồi tệ nào cả – mọi chuyến đi tồi tệ đều là chuyến đi tốt.”
Điều thú vị là những người thuộc nhóm Điểm cao thường có xu hướng trẻ tuổi hơn so với những người tham gia khác. Trong khi đó, nhóm có điểm cao nhất ở tiêu chí thử thách lại có tỷ lệ cao hơn những người đã dùng liều mạnh của loại chất thức thần họ chọn. Ngược lại, nhóm Điểm thấp lại có sự cải thiện ít hơn về lo âu, trầm cảm, khả năng linh hoạt tâm lý và mức độ hài lòng với cuộc sống so với hai nhóm còn lại. Dựa trên kết quả này, có thể suy ra rằng điểm số trung bình đến cao ở bất kỳ trong ba nhóm nào đều có thể cho thấy tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần.
Các nhà nghiên cứu sau đó tiến hành phân tích dữ liệu tương tự nhưng chỉ tập trung vào những người đã sử dụng psilocybin và LSD, và thu được những kết luận tương tự. Trong phân tích này, cả ba kiểu trải nghiệm đều liên quan đến các kết quả giống nhau. Tác giả chính của bài nghiên cứu là Aki Nikolaidis giải thích rằng tác động có thể tái tạo và dự đoán được của dữ liệu cho thấy tầm quan trọng của trải nghiệm chủ quan đối với người dùng chất ảo giác.
Đây là nghiên cứu đầu tiên tìm ra các kiểu trải nghiệm có thể tái tạo trong trải nghiệm chủ quan của người dùng thức thần, và quan trọng hơn là liên kết chúng với các kết quả cụ thể có thể tái tạo qua nhiều loại chất ảo giác khác nhau. Khi việc sử dụng chất thức thần ngày càng phổ biến để điều trị các vấn đề về sức khỏe tinh thần, nghiên cứu này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn cách tiếp cận các liệu pháp hỗ trợ bằng chất thức thần. Biết rằng một số kiểu trải nghiệm nhất định có thể mang lại những tác động dự đoán được có thể giúp xây dựng phác đồ điều trị tốt hơn cho bệnh nhân, cũng như dự đoán phản ứng của họ dựa trên trải nghiệm chủ quan của họ.
Nhưng quan trọng nhất, nghiên cứu này cho thấy rằng trải nghiệm chủ quan có thể là yếu tố then chốt trong lợi ích mà các chất thức thần mang lại. Gần đây, ngành công nghệ sinh học đang quan tâm đến việc phát triển các chất thức thần mới không gây ra ảo giác, nhưng liệu phát hiện về nhóm Điểm thấp có cho thấy mối liên hệ giữa sự tồn tại và cường độ của trải nghiệm chủ quan với những kết quả tích cực về sức khỏe tinh thần hay không?
Nghiên cứu này đặt ra một câu hỏi quan trọng: nếu trải nghiệm chủ quan tạo ra những kết quả dự đoán được, thì liệu những lợi ích về sức khỏe tinh thần có phụ thuộc vào trải nghiệm thức thần nhiều như vào cơ chế phân tử của các chất này không? Tất nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để làm rõ điều này, nhưng bài nghiên cứu này là một bước tiến quan trọng trên con đường đó.
1cm2 tổng hợp
