Cảm giác sống thật với bản thân là yếu tố quan trọng giúp con người tìm thấy sự hài lòng và hạnh phúc trong cuộc sống. Nhưng điều gì tạo nên cảm giác đó? Gần đây, microdosing – phương pháp sử dụng một lượng cực nhỏ các chất thức thần như psilocybin hay LSD mà không gây hiệu ứng ảo giác – đang ngày càng được quan tâm nhờ những lợi ích tiềm năng. Một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Nordic Studies on Alcohol and Drugs Online đã đi sâu vào câu hỏi: Liệu microdosing có thể khiến con người cảm thấy chân thật hơn với chính mình? Kết quả mở ra những góc nhìn thú vị về những tác động tích cực của phương pháp này.
Nghiên cứu được thực hiện như thế nào?
Giữa những áp lực và kỳ vọng chồng chéo trong cuộc sống, việc cảm thấy mình thật sự là mình trở thành một điều xa xỉ. Microdosing có thể là một cách giúp con người tìm lại kết nối với bản thân.
Nghiên cứu đã theo dõi 18 người thực hiện microdosing trong vòng một tháng với tổng cộng 192 lần quan sát. Những người tham gia được yêu cầu tự đánh giá mức độ sống thật với chính mình vào các ngày có và không microdose. Họ cũng ghi nhận những hoạt động họ tham gia trong ngày và mức độ hài lòng đối với những hoạt động này.
Để đảm bảo kết quả chính xác, nhóm nghiên cứu đã tính đến các yếu tố như thông tin cá nhân, mức độ chân thật vốn có của mỗi người, và trạng thái cảm xúc. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng mô hình hiệu ứng hỗn hợp (mixed-effects models), giúp đánh giá tác động của microdosing trên từng cá nhân theo thời gian. Nghiên cứu này đã được hội đồng đạo đức phê duyệt, và những người tham gia đều ký cam kết đồng thuận trước khi bắt đầu.
Vào ngày đầu tiên (ngày 0), nhóm nghiên cứu thu thập thông tin nhân khẩu học và đo lường mức độ chân thật vốn có của từng người. Từ ngày 1 đến ngày 28, họ theo dõi trạng thái chân thật, thói quen hằng ngày và mức độ hài lòng với những thói quen đó. Để tránh gây mệt mỏi cho người tham gia, tần suất thu thập dữ liệu được điều chỉnh linh hoạt: mỗi ngày trong tuần đầu, cách ngày trong tuần thứ hai và ba, và ba lần trong tuần cuối cùng.
Vào những ngày được chọn để ghi nhận dữ liệu, người tham gia báo cáo trạng thái cảm xúc thông qua phương pháp experience sampling, tức là họ sẽ nhận được 5 lời nhắc trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 10 giờ tối, mỗi lời nhắc cách nhau 3 tiếng. Ngoài ra, một số người còn tự nguyện cung cấp thêm dữ liệu, trong đó có một trường hợp ghi nhận đến 30 ngày quan sát.
Quá trình thu thập dữ liệu được thực hiện thông qua ứng dụng EthicaData, tuân thủ quy định bảo mật dữ liệu GDPR và đã được hội đồng đạo đức phê duyệt.
Cách đo lường cảm giác sống thật với bản thân
Nghiên cứu sử dụng thang đo Real-Self Overlap để đánh giá mức độ mà người tham gia cảm thấy kết nối với chính mình. Vào những ngày khảo sát, họ sẽ chọn hình minh họa thể hiện mức độ gần gũi với bản thân nhất.
Microdosing được ghi nhận thông qua việc kiểm tra xem người tham gia có microdose trong ngày hiện tại, ngày hôm trước, hay không dùng trong cả hai ngày. Vì mỗi người có cách tiếp cận khác nhau – có người theo lịch trình cố định, có người linh hoạt hơn – nên nhóm nghiên cứu đã tiến hành phỏng vấn để đảm bảo mọi người có cùng cách hiểu về microdosing. Tuy nhiên, đây cũng là một hạn chế của nghiên cứu, vì chưa có quy chuẩn chung về liều lượng và tần suất microdosing. Trong tương lai, cần có những nghiên cứu chuẩn hóa liều lượng và thời gian sử dụng để đảm bảo tính nhất quán giữa các biến số.
Ngoài ra, nghiên cứu còn đánh giá các hoạt động trong ngày dựa trên hai yếu tố:
- Số lượng hoạt động: Tổng số các hoạt động mà người tham gia thực hiện trong ngày, bao gồm thiền, tập thể dục, làm việc nhà, nấu ăn, theo đuổi sở thích cá nhân, đọc sách, v.v.
- Mức độ hài lòng: Người tham gia tự đánh giá mức độ hài lòng với từng hoạt động theo thang điểm từ 0 đến 6.
Cảm xúc tích cực và tiêu cực trong ngày cũng được ghi nhận dựa trên những gì họ trải qua từ lần khảo sát trước. Nhóm nghiên cứu sử dụng bảng đánh giá cảm xúc vi sai (differential emotion scale) để đo lường mức độ của các trạng thái cảm xúc khác nhau.
Kiểm chứng giả thuyết như thế nào?
Để kiểm định giả thuyết, nhóm nghiên cứu sử dụng mô hình hiệu ứng hỗn hợp (mixed-effects model), trong đó các ngày quan sát được nhóm theo từng cá nhân. Chỉ có hệ số chặn (intercept) được ước lượng dưới dạng hiệu ứng ngẫu nhiên.
Những yếu tố kiểm soát trong nghiên cứu bao gồm:
- Giới tính, độ tuổi
- Ba yếu tố về tính chân thật của cá nhân:
- Cảm giác xa lạ với chính mình (self-alienation)
- Khả năng sống đúng với bản thân (authentic living)
- Mức độ chịu ảnh hưởng từ bên ngoài (accepting external influence)
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng đưa vào một số biến giả để điều chỉnh các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả:
- Ngày trong tuần, để xem có sự khác biệt giữa các ngày hay không.
- Thời điểm trước và sau ngày 5/3/2020, để đánh giá tác động của đại dịch COVID-19.
- Biến giả cho từng ngày quan sát, nhằm kiểm tra xem người tham gia có quen dần với khảo sát và thay đổi cách trả lời theo thời gian không.
Nghiên cứu hé lộ những kết quả đầy hứa hẹn
Nghiên cứu mang lại nhiều phát hiện thú vị. Đầu tiên, khi phân tích mức độ thay đổi trong cảm giác sống thật với chính mình, các nhà nghiên cứu nhận thấy khoảng 26% sự khác biệt có thể giải thích do yếu tố cá nhân, trong khi phần lớn còn lại là những biến động nội tại của mỗi người mà chưa thể lý giải hoàn toàn.
Về ảnh hưởng của thời gian, kết quả cho thấy không có sự thay đổi đáng kể về mức độ sống thật với bản thân theo thời gian. Điều này có nghĩa là chỉ riêng yếu tố thời gian không đủ để làm con người cảm thấy chân thật hơn.
Khi đi sâu vào phân tích, nghiên cứu cho thấy vào những ngày microdose và ngày kế tiếp, mức độ sống thật với bản thân cao hơn đáng kể so với những ngày khác. Đặc biệt, hiệu ứng này mạnh hơn 1,7 lần vào ngày microdose. Một điểm đáng chú ý khác là ba yếu tố về tính chân thật vốn có của mỗi người (trait authenticity) không hề ảnh hưởng đến mức độ sống thật tại từng thời điểm, củng cố giả thuyết rằng microdosing có thể giúp bạn cảm thấy chân thật hơn với chính mình.
Người tham gia cảm thấy hài lòng hơn với cuộc sống hàng ngày
Một phân tích sâu hơn cho thấy vào những ngày microdose, người tham gia có xu hướng chủ động làm nhiều việc hơn, từ làm việc nhà, nấu ăn, theo đuổi sở thích cá nhân, đọc sách đến viết lách. Họ cũng cảm thấy hài lòng hơn với những hoạt động như nấu ăn, công việc, học tập, dành thời gian với người thân, quan hệ tình dục, cũng như các hoạt động chăm sóc sức khỏe như tập thể dục, xông hơi, thiền và yoga.
Tóm lại, nghiên cứu chỉ ra rằng microdosing có thể giúp bạn cảm thấy chân thật hơn với bản thân, và hiệu ứng này một phần đến từ việc con người có xu hướng làm nhiều hoạt động hơn và cảm thấy hài lòng hơn với những gì họ làm. Điều đáng chú ý là thời gian không tự động làm tăng mức độ sống thật với bản thân, và hiệu ứng của microdosing không chỉ đơn thuần là do thay đổi tâm trạng. Chính cách họ tương tác với cuộc sống vào những ngày microdose mới là yếu tố tạo nên sự khác biệt.
Nhìn chung, nghiên cứu tìm thấy một mối liên hệ đáng kể giữa microdosing và mức độ sống thật với bản thân, gợi ý rằng microdosing có thể giúp con người cảm nhận sự kết nối chân thật hơn với chính mình trong khoảnh khắc hiện tại.
Tất cả điều này có ý nghĩa gì?
Nghiên cứu này mang lại bằng chứng thực nghiệm quan trọng về mối liên hệ giữa microdosing và cảm giác sống thật với bản thân, củng cố thêm giả thuyết rằng microdosing có thể giúp con người kết nối với chính mình sâu sắc hơn. Kết quả cho thấy rằng microdosing không chỉ đơn thuần là một trải nghiệm, mà có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về bản thân. Khi thực hiện microdosing, con người có xu hướng cảm thấy sự tương đồng hơn giữa suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình, từ đó biểu đạt bản thân một cách tự nhiên và chân thật hơn, đúng với giá trị và mong muốn bên trong.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các hoạt động hằng ngày có ảnh hưởng lớn đến cảm giác sống thật với chính mình. Việc tham gia nhiều hoạt động hơn và cảm thấy hài lòng với chúng có thể giúp tăng cường cảm giác này. Điều đó cho thấy khi con người chủ động làm những điều phù hợp với giá trị cá nhân, họ sẽ cảm thấy kết nối với chính mình sâu sắc hơn.
Một điểm đáng chú ý là nghiên cứu này không chỉ tiếp nối những nghiên cứu trước đó về microdosing mà còn bổ sung dữ liệu định lượng, giúp củng cố những giả thuyết trước đây vốn chỉ dựa trên nghiên cứu định tính. Nhờ đó, nghiên cứu này có thể trở thành nền tảng vững chắc cho những công trình nghiên cứu trong tương lai, giúp đào sâu hơn về tác động của microdosing đến con người.
Những hạn chế của nghiên cứu
Dù mang lại nhiều phát hiện đáng chú ý, nghiên cứu này vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định. Trước hết, quy mô mẫu nghiên cứu còn nhỏ, điều này khiến kết quả chưa thể đại diện rộng rãi cho toàn bộ nhóm người thực hiện microdosing.
Một điểm hạn chế lớn hơn là chưa có một tiêu chuẩn cụ thể về liều lượng microdosing, cũng như sự khác biệt trong cách mỗi người thực hiện microdosing. Dù nhóm nghiên cứu đã sàng lọc người tham gia từ trước để đảm bảo họ có cùng hiểu biết về microdosing, nhưng thiếu một quy trình chuẩn hóa về liều lượng và cách thức thực hiện là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng không đề cập cụ thể loại chất thức thần mà từng người sử dụng, chẳng hạn như psilocybin hay LSD. Đây là những yếu tố cần được làm rõ hơn trong các nghiên cứu tiếp theo để đảm bảo tính nhất quán và độ chính xác của dữ liệu.
Một điểm quan trọng khác là liều lượng microdosing có sự khác biệt lớn giữa các cá nhân, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu. Trong tương lai, việc thiết lập một quy chuẩn rõ ràng về liều lượng và tần suất microdosing sẽ giúp đảm bảo dữ liệu có tính tái lập cao hơn và mang lại kết luận đáng tin cậy hơn.
Lời kết
Nghiên cứu này đã làm sáng tỏ mối liên hệ giữa microdosing và cảm giác sống thật với bản thân, mở ra một hướng nghiên cứu mới đầy tiềm năng. Kết quả cho thấy microdosing có thể giúp con người cảm thấy chân thật hơn với chính mình, đặc biệt là vào ngày microdose và ngày kế tiếp. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tham gia vào nhiều hoạt động hơn và tìm thấy niềm vui trong những hoạt động đó góp phần quan trọng trong việc nâng cao cảm giác sống thật với chính mình.
Không dừng lại ở đây, nghiên cứu này còn tạo tiền đề cho nhiều hướng nghiên cứu trong tương lai, giúp khám phá sâu hơn về tác động của microdosing đến sức khỏe tinh thần và sự phát triển cá nhân. Đồng thời, nó cũng cung cấp một nền tảng quan trọng để các nhà khoa học tiếp tục mở rộng và hoàn thiện những hiểu biết về microdosing, từ đó mang đến cái nhìn rõ ràng hơn về ảnh hưởng của phương pháp này đối với tâm lý và hành vi con người.
1cm2 tổng hợp
