Sơ lược lịch sử của Nấm Thức Thần qua các nền văn minh cổ đại

Tựa như những chuyến good trip, lịch sử của psylocybin có nhiều những khúc quanh và góc ngách đầy màu sắc và đáng kinh ngạc. Mặc dù psilocybin gần đây đã trở thành một trong những chất kích thích quốc dân để ngành công nghiệp y dược tận dụng trên toàn cõi vũ trụ, nhưng lịch sử sâu xa của loài nấm ma thuật vẫn còn những uẩn khúc sâu sắc chưa được khai quật trong bàn tay của con người. Bạn đã bao giờ tự hỏi sự sâu sắc từ nguồn gốc của những loài nấm đó là bao xa chưa? Có câu hỏi này hay hơn nè: Chúng ta đã tồn tại từ bao lâu rồi?

Xem xét đến tính linh hoạt của nấm được trồng trọt ở môt số khu vực sinh sống dễ tăng trưởng nhất, có khả năng các loài động vật linh trưởng là loại động vật đầu tiên khai phá psilocybin. Theo bản năng kiếm ăn tự nhiên, việc chúng khám phá ra những loại nấm này vô tình nâng cao khả năng nhận thức của nó. Bản chất phát triển tự do khi trồng trọt ở đa vùng khí hậu, psilocybin đã được sử dụng trong hơn 10.000 năm và có thể đã tồn tại còn lâu hơn thế nữa. Một số bằng chứng cho thấy nấm đã đưa con người vào cơn gợn sóng quỹ đạo nâng cao nhận thức kể từ năm 10.000 trước Công nguyên.

PSILOCYBIN TRONG THỜI TIỀN SỬ

Nấm, như đã nói ở trên, có nguồn gốc từ thời sâu xa. Loài được phát hiện sớm nhất có niên đại hơn một tỷ năm trước là Ourasphaira giraldae, một loài hóa thạch được phát hiện bởi nhà khảo cổ sinh vật học  Corentin Loron. Một số nhà thực vật học dân tộc- tiêu biểu nhất là Terence McKenna- đưa ra giải thuyết rằng nấm ma thuật thậm chí là nguồn cơn đẩy nhanh quá trình tiến hóa từ loài vượn thành con người như chúng ta hiện nay. Giả thuyết mặc dù gây ra không ít tranh cãi nhưng không kém sự thú vị được đặt tên một cách khéo léo có phần châm biếm là “Stoned Ape Theory”- Thuyết học Vượn ‘đồ đá’. Tóm lại, giả thuyết đó tuyên bố rằng việc sử dụng nấm ma thuật là điều mà giúp Homo Erectus (cội nguồn tổ tiên của chúng ta từ khoảng 1,8 triệu năm về trước) tiến hóa về mặt nâng cao ý thức thành Homo Sapiens (con người chúng ta bây giờ).

Tuy nhiên, cho dù tổ tiên linh trưởng của chúng ta có thực sự đạt được hình thái như hiện tại nhờ vào việc sử dụng nấm hay không thì vẫn là giả thuyết. Điều mà ta có thể biết chắc chắn được rằng những người bản địa từ Trung Mỹ đến Siberia đã sử dụng chúng để gắn kết với đồng loại trở thành một cộng đồng với quyền hạn cao hơn từ nhận thức.

Lịch sử hình thành của nấm ma thuật qua nhiều thế kỷ với những góc ngách đa sắc màu đầy huyền bí, bi thương và hi vọng phản ánh sự hình thành và phát triển và con người nói chung. Đi theo xuyên suốt lịch sử đó tồn tại những nghi lễ tôn giáo, ma dược, linh hồn nấm quái đản, và còn nhiều thứ kỳ lạ khác. Nhưng đó là tiền lịch sử, còn bây giờ hãy bắt đầu đào sâu hơn nữa.

TEONANÁCATL: PSILOCYBIN Ở TRUNG MỸ

Khi nhắc đến việc tìm kiếm psilocybin bắt đầu từ đâu trong xã hội cổ đại, ai cũng nghĩ đến Trung Mỹ đầu tiên. Có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật bản địa hấp dẫn ra đời bởi nấm Psilocybe (trong hình) như một kênh giao tiếp chính thống với các vị thần tối cao; danh pháp của chúng củng cố phạm vi ý nghĩa qua nét vẽ đó.

Trong ngôn ngữ Nahuatl, ngôn ngữ chính của người Maya và Aztec, psilocybin được gọi là Teonanácatl, có nghĩa là “xác thịt của các vị thần”. Thần thoại tôn giáo của người Maya, Aztec và Toltec kể về những giai thoại của loại nấm đặc biệt này mặc nhiên được ban xuống cho tổ tiên loài người bởi thần rắn Quetzalcoatl, vị thần được người đời tôn sùng là đấng tối cao tạo ra sự sống. Những xã hội cổ đại tiếp tục lưu trữ những ghi chép về sức mạnh tâm linh của nấm Psilocybe tác động đến nghệ thuật lẫn thần thoại và lịch sử. Thế nhưng vào những năm 1500, những nhà truyền giáo Tây Ban Nha đã cố gắng tiêu hủy mọi bằng chứng, giai thoại về việc sử dụng Psilocybe. Cho đến khi có sự xuất hiện của một giáo sĩ dòng Phan Sinh người Tây Ban Nha ở thế kỷ 16, người được coi là một nhà sử học và đam mê nấm ma thuật, đã đề cập rất nhiều đến Teonanácatl trong ghi chép của mình. Những ghi chép của ông thu hút hàng loạt nhà dân tộc học thế kỷ thứ 20, dẫn đến công cuộc tìm kiếm danh tính của Teonanácatl kéo dài hàng thập kỷ.

NƯỚC TIỂU TUẦN LỘC: TÂM LINH THỜ CÚNG Ở SIBERIA CỔ ĐẠI

Tài liệu về nấm thức thần trong tôn giáo người Eurasian Shamen được để lại đầy đủ trong văn hóa của họ, đặc biệt là văn hóa của cư dân sinh sống trong những cảnh quan đầy tuyết ở Serbia. Theo báo cáo bởi những nhóm người trên toàn bộ khu vực ở Serbia, bao gồm Khanty (Ostyaks), Selkup (phía Nam Samoyeds), Nganasan (Taimyr Samoyeds) và Ket (Yenisey Ostyaks). Đây là những người có gốc gác từ Nga đến định cư tại Serbia đầu tiên và họ cũng xác nhận việc sử dụng nấm thức thần từ hàng ngàn năm trước cho đến ngày nay. Việc sử dụng chúng nay đã trở thành phong tục tạp quán gắn liền với truyền thống của họ.

Thế thì nấm thức thần có giá trị thực tiễn thế nào với truyền thống của họ? Họ tiêu thụ bằng cách uống và húp nước tiểu của con tuần lộc đã ăn nấm Amanita Muscaria đốm đỏ và trắng gây ảo giác. Mặc dù các hiệu ứng có sự khác biệt so với ăn trực tiếp nấm psilocybin, nhưng đây là một hành vi mang tính tâm linh với xã hội bộ lạc Siberia. Tác dụng của nấm Amanita Muscaria được cho là có thể triệu hồi sự xuất hiện của những linh hồn Fly Agaric- hay còn được người Koryak gọi là wapaq. Những linh hồn mang hình dạng của những cây nấm vui vẻ nghịch ngợm trêu ngươi những người chịu tác động bởi nấm thức thần giữa ranh giới thật và ảo.

BÍ ẨN ELEUSINIAN: CHUYẾN ĐI ĐẾN QUÊ NHÀ HIỀN TRIẾT ARISTOTLE

Người Hy Lạp cổ đại sử dụng chất thức thần theo nghi thức với các buổi khai tâm tái sinh biến đổi ảo giác Eleusinian, mở rộng trong Thời kỳ Hắc ám của Hy Lạp. Buổi khai tâm tái sinh Eleusinian này, hay còn biết đến là Bí ẩn Eleusinian, là những nghi lễ ảo giác không chỉ được xã hội cổ đại chấp nhận, mà còn được tôn vinh và tổ chức như một nghi thức truyền thống.

Tất cả đối tượng- từ phụ nữ, đàn ông, học giả cho đến nô lệ hay hoàng đế đều được chào đón đến nghi lễ và uống lọ thuốc ảo giác kykeon, miễn là họ thông thạo tiếng Hy Lạp và chưa bao giờ phạm tội giết người. Thứ thần dược này là thành quả của kinh nghiệm chữa bệnh của người Hy Lạp cổ đại và được đồn đại là thứ ma dược để đời. Bí ẩn Eleusinian thường dược tổ chức để kỷ niệm các chu kỳ thu hoạch nông nghiệp, kết nối giữa người trần mắt thịt với nữ thần lúa thóc Demeter.

Kykeon thừa hưởng cú hích gãi đúng đỉnh ảo giác nhờ vào nấm ergot và nấm ảo giác. Mặc dù Bí ẩn Eleusinian là bí ẩn và người trong nghi lê đã tuyên thệ giữ bí mật, nhưng vẫn rất phổ biến và không thiếu người tham dự. Họ cùng nhâu dành cả đêm để tận hưởng ánh sáng huyền ảo đầy rực rỡ của kykeon bên gia đình và bạn bè. Đó là lý do mọi người còn hay gọi kykeon là “liều thuốc giải độc cho sự cô lập”.

NẤM TRUNG ĐÔNG: QUÀ TẶNG CỦA VỊ THẦN OSIRIS CHO AI CẬP

Tương tự với xã hội Mesoamerican (Trung Mỹ), người Ai Cập cổ đại cũng để lại vô số tác phẩm nghệ thuật liên hệ đến nấm thức thần. Họ tin rằng lý do nấm thức thần không nảy mầm từ hạt như nhiều giống mầm khác nên đây át hẳn là được thần Orisis ban tặng đến trái đất. Bắt nguồn từ nguồn gốc đó, thứ nấm ma thuật này được đặt cho rất nhiều biệt danh, nôm na nhất là “Tinh hoa ẩm thực của các vị thần” hay “Quý tử của các vị thần”.

Vì sự thần thánh của nấm, chỉ có giới tư tế là những thầy thực hiện nghi thức và tầng lớp thượng lưu (con cháu của các vị thần) mới được trải nghiệm. Công dụng của chúng ưu việt đến mức nhà dân tộc học Ai Cập Stephen Berlant đưa ra giả thuyết rằng người Ai Cập đã cố trồng những cây nấm này trên những hạt thóc, lúa mạch để duy trì nguồn cung đáng kể.

PSILOCYBIN TRONG TƯƠNG LAI: SỰ TRỞ LẠI TỪ CỔ ĐẠI

Chúng ta sẽ không bao giờ biết hết toàn bộ phạm vi lịch sử của nấm ma thuật và ảnh hưởng của chúng với xã hội văn hóa cổ đại. Nhưng sức ảnh hưởng đến sức khỏe và nhận thức của chúng ta về thế giới sẽ đi theo con đường tiến hóa theo một cách kỳ lạ đến dị biệt. Biết đâu, với sự thúc đẩy hợp pháp hóa với nấm ma thuật, một tương lai nào đó đang chào đón ta tập hợp lại và kết nối với nhau như cách vũ trụ mang đến cho nhân loại psilocybin vậy.

1cm2 tổng hợp